Əhməd Cavad haqqında
Sən susmadın.
Sən əzildin amma susmadın.
Səni əzdilər amma əyə bilmədilər.
Səni ölüm qorxudmadı.
Səni bu həyatda məğlub edən qüvvə olmadı.
Əksinə bütün qüvvələr sənin ölümün qarşısında əyildi,alçaldı
Sən bütün cahana ölümün şəxsiyyət qarşısında acizliyini göstərdin.
Sən bütün TÜRKlərin mərd şairi oldun.
Sən bütün TÜRKlərin ürəyində bir hissə oldun.
Sən bütün TÜRKlərə,TÜRKlüyün necə bir zirvə olduğunu göstərdin.
Sən bizlərə necə yaşamaq lazım olduğunu göstərdin.
Sən bizlərə nəyin uğrunda ölmək lazım olduğunu göstərdin.
Sən buna inandın,sən belə oldun.
Biz səni unutmadıq,unutmayacağıq!
Imza:vatanbaku
Axundzadə Cavad Məhəmmədəli oğlu (1892 - 1937) – şair, tərcüməçi, 1934-cü ildən AYB-nın üzvü, professor (1933). 1892-ci il mayın 5-də Azərbaycanın Gəncə qəzasının Şəmkir dairəsinin Seyfəli kəndində anadan olmuşdur. Gəncə ruhani seminariyasında (1906-1912), Azərbaycan ali pedaqoji institutunun tarix və filologiya fakültəsində (1922-1927) təhsil almışdır. Quba Xalq Maarif şöbəsinin müdiri (1920-1922), Gəncədə Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutunda Azərbaycan və rus dilləri kafedrasında müəllim, dosent, kafedra müdiri (1930-1933), Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatının tərcümə şöbəsində redaktor (1934), «Azərbaycanfilm» studiyasında sənədli filmlər şöbəsinin müdiri (1935-1936) işləmişdir.
Şeirləri 1913-cü ildən çap edilmişdir. Yaradıcılığa lirik şerlə başlayan şairin 1916-cı ildə "Qoşma" adlı ilk kitabı çapdan çıxmışdır. 1919-cu ildə isə "Dalğa" adlı kitabı nəşr olunmuşdur. Onun məşhur "İstiqlal uğrunda şerlər" kitabı isə 1928-ci ildə İstanbulda buraxılmışdır. Əsrin əvvəllərində Türkiyənin düşdüyü ağır vəziyyət bir türk övladı kimi Əhməd Cavadı ciddi narahat etmişdir. O, Könüllü əsgər kimi köməyə getmiş, Türkiyənin müstəqilliyi uğrunda türk qardaşları ilə çiyin-çiyinə vuruşmuşdur.
Birinci dünya müharibəsi zamanı, 1915-ci ildə Türkiyədə rus və erməni istilasına, özbaşnalığına qarşı çıxaraq "Azərbaycan xeyriyyə cəmiyyəti" vasitəsilə vaxtaşırı türk xalqına kömək göstərmişdir. Azərbaycan Cümhuriyyətinin qurulmasını sevinclə qarşılayan Ə.Cavad gecə-gündüz çalışmış, əməli işi, bədii yaradıcılığı ilə xalqının xoşbəxtliyi, azadlığı üçün əlindən gələni əsirgəməmişdir.
«Şeirlər» (1958), «Sən ağlama, mən ağlaram» (1991) kitablarının, F.Rablenin «Qarqantua və Pantaqruel (1961), V.Şekspirin «Otello», «Romeo və Cülyetta» (1962), S.Rustavelinin «Pələng dərisi geymiş pəhləvan» (1978) tərcümə kitablarının müəllifi olmuşdur. Azərbaycanı müstəqil, doğma xalqını xoşbəxt görmək istəyən Əhməd Cavad, haqsız olaraq həbs edilmiş, dəhşətli işgəncələrə məruz qalmış, 1937-ci il cəza tədbirlərinin qurbanı olmuşdur.
Mən Türk övladıyam
Mən bir qulam, yük altında əzilmişəm, qardaşım,
Sevinç bilməz bir məxluqam, ahu-zardır sirdaşım.
Damğa vurub, zəncirləyib tullamışlar zindana,
Qarlı-buzlu cəhənnəmler məskən olmuşdur mana.
Mana dinmə, sus deyirsən, ne vaxtacan susacam,
Böhranların, hicranların, məhbəsində qalacam?
Niyə susum, danışmayım, insanlıqda payım var,
Mənim ana vətənimdir talan olan bu diyar.
Niyə susum, danışmayım, Türk yurdudur bu topraq,
Oğuzların, elxanların vətənində kimdir, bax!
Bu dünyada azadlığı şan şöhrəttən üstün tut,
Alçaqlığı, yaltaqlığı rəzilliyi sən unut!
Necə susum, danışmayım, mən eyləyim xəyanət?
Hanı sevgi, hanı vətən, de harda qaldı millət?
Men bir qulam, yerim altun, suyum gümüş, özüm ac,
Atam mahkum, anam sail, əlim hər şeyə möhtac.
Mən Türk övladıyam, dərin ağlım, zəkam var,
Ne vaxtacan çiynimizdə gəzəcəkdir yağılar?
Nə qədər ki, hakimlik var, məhkumluq var, mən varam,
Zülmə qarşı isyankaram, əzilsəm de susmaram!
Əhməd Cavad
Azerbaycan bayrağına
Türküstan yelleri öpüb alnını
Söyleyir derdini sana,Bayrağım!
Üç rengin eksini Quzğun denizden
Ermeğan yollasın sana,Bayrağım!
Gederken Turana çıxdın qarşıma,
Kölgen Dövlet quşu qondu başıma.
İzn ver gözümden axan yaşıma-
Dinletsin derdini sana,Bayrağım!
Qayı xan soyundan aldığın rengi
Qucamış Elxanla müselman beyi.
Elxanın övladı-dinin diregi.
Getirdin könlüme sef,Barağım!
Köksümde tufanlar geldim ireli,
Öpüm kölgen düşen müqeddes yeri.
Allahın yıldızı-o gözel peri
Sığınmış qoynunda Aya,Bayrağım!!!
Əhməd Cavad
vatan Mart 15, 2009 0:20
